Vlietroute West

Verschillende beken komen vanuit het zuiden en westen in Roosendaal samen en vormen daar vanaf de Kade de rivier de Roosendaalse Vliet. Verderop krijgt de rivier de naam Steenbergse Vliet en uiteindelijk komt de Vliet uit in het Volkerak. Eeuwenlang heeft de rivier een grote economische betekenis gehad. Denk maar aan de turfontginning of de aanvoer van suikerbieten.

Langs de Oostelijke – en Westelijk Havendijk verlaten we Roosendaal. Tot in de achttiende eeuw was de Vliet een kronkelende rivier. In verschillende fasen kwam daarna het huidige rechte kanaal tot stand. Bij het Gastelsveer (1) ligt sinds 1983 een moderne brug. Vele jaren na de Tweede Wereldoorlog lag hier een zogenaamde baileybrug, een noodvoorziening. Voor 1861 moest men hier inderdaad met een veer oversteken. Net voor het dorp Kruisland fietsen we door Grote Bolspolder naar Bovensas (2). In 1822 werd besloten tot afdichting van de Vliet bij het Volkerak. Daartoe moesten schut- en spuisluizen worden gebouwd. De eerste sluis bij Bovensas kwam gereed in 1824 en is nu gedempt. De nieuwe sluis uit 1914 staat permanent open, omdat sinds 1987 door het afsluiten van het Volkerak als uitvloeisel van de Deltawerken er geen getijdenbeweging meer is.

Van Bovensas trekken we de Dinteloordse polders in. De Oude Prinslandse Polder (3) is de oudste polder onder Dinteloord en dateert van 1604 en bestaat uit 2300 hectare zware zeeklei. In de daarop volgende eeuwen werden andere gebieden ingepolderd zoals de Mariapolder (1650) en de Koningsoordpolder (1699), allebei vernoemd naar leden van het Oranjehuis.

Fietsend langs de Steenbergsche Vliet bereiken we Benedensas (4), gelegen aan de benedenloop van de rivier. Ook dit sluizencomplex ontstond na het besluit tot afdichting van de Vliet in 1822. Het stamt voor een deel uit 1824 en voor een ander deel uit 1884. Vanaf de sluisdeuren is er een fraai uitzicht op het Krammer, Volkerak en de Dintelse Gorzen. Direct achter de dijk is nog een Duitse bunker te vinden, onderdeel van de Atlantikwall.

Door de Noordheensepolder bereiken we het dorp De Heen dat in 1614 gebouwd werd. De eenbeukige, neogotische Maria Hemelvaartkerk (5) is een ontwerp van P.J. van Genk uit 1884. Even verderop vinden we Fort Henricus (6) dat in oorsprong stamt uit 1626 en dat aangelegd werd ter verdediging van de haven van Steenbergen.

Nabij de snelweg ligt het aquaduct genaamd Steenbergen aan Zee dat aangelegd werd om de haven van Steenbergen bereikbaar te houden. Steenbergen was ooit een vestingstad van enig belang. Aan de Kaaistraat vinden we het voormalige stadhuis uit 1938 (7) dat ontworpen is door architect Jac. Hurks. In de nabijheid vallen de katholieke Sint Gummaruskerk (ontwerp Joseph Cuijpers, 1901) en de Nederlands Hervormde kerk in waterstaatsstijl op.

Door de Steenbergse en Kruislandse polders fietsen we terug naar Roosendaal om via de Westelijke – en Oostelijke Havendijk het centrum van die plaats weer te bereiken.